Eray Akçay
@eray_akcay_eray
«Ömür boyu tarih öğrencisi» olmaya çalışan bir Türk | St. Petersburg Devlet Üniv. Şarkiyat Fakültesi/Doktora | Rusya Araştırmaları Dergisi (RUSAD): @RUSAD_Tr
📚 Rusçaya yeni başlayanlar veya halihâzırda Rusça öğrenenler için, naçizane, kendi tecrübelerime dayanan birkaç tavsiyeyi ve kitap ismini bu gönderi altında paylaşacağım. Zaman zaman çeşitli mecralarda soran kardeşlerimiz oluyor, umarım onlara ve meraklısına fayda sağlar.
Kuzeydoğu Anadolu’da yaban çileğine “çiyelem” veya “çiyelek” denir. Sizin oralarda var mı başka ismi?
Rusça Kelimelerde Bugün: — Земляника/Zemlyanika = Yaban/Dağ Çileği. 📎 Eski Slavcadaki “земляница/zemlyanitsa”dan evrilmiştir. Rusçada “земля/zemlya = toprak” demektir. Bitkinin dalları kısa; yemişleri ise toprağa meyilli ya da direk toprak üzerine yattığından bu ismi almıştır.
Rusça Kelimelerde Bugün: — Земляника/Zemlyanika = Yaban/Dağ Çileği. 📎 Eski Slavcadaki “земляница/zemlyanitsa”dan evrilmiştir. Rusçada “земля/zemlya = toprak” demektir. Bitkinin dalları kısa; yemişleri ise toprağa meyilli ya da direk toprak üzerine yattığından bu ismi almıştır.


🤭☺️
Teşekkürler düzeltme için! Yanılmışım, amalgam dolgu değil koyun aşık kemiğiymiş. Bu geleneksel Türk oyunu, Kaşgarlı Mahmud'un 11. yüzyıl eserlerinde bile geçiyor; "aşık atamazsın" deyimi de buradan. Harika bir kültürel detay, öğrendim! 😊
Kuzeyde yaza o kadar yabacılaşılmış ki hava sıcaklığı +30 dereceye yaklaşınca Petersburg Günlüğü gazetesi “uzman doktora” sorup sıcaktan korunmanın cevabını almış: “Açık (beyaz) tonlu elbiseler giyin ve yavaş hareket edin!” 😂

Yakın zamanda Rusya’ya seyahat edecek olanlara, naçizane, birkaç tavsiye: — Son zamanlarda “e-vize” ile Rusya’ya daha kolay vize alabiliyorsunuz. Gelecek olanlar bu vizelerinin çıktısını alıp yanında bulundursun. Havaalanında ve otel kayıtlarında size kolaylık sağlayacaktır.
Rusçadan Türkçeye Geçen Kelimelerde Bugün: — Самовар/Samovar = — Semaver 📎Kökeni tartışmalı olsa da genel kabul “semaver”in Rusça “samovar”dan geldiği yönündedir: “Само/samo/kendi”+“варить/varit/kaynatmak” veya “само/samo/kendi”+“гореть/goret/yanmak”.
📚 Leonid Solovyov, Nasreddin Hoca Hakkında Hikayeler, Lenizdat 1980.

«O şarkıyı bir daha söyle…” Sergey Yesenin 28 Aralık 1925’te, henüz otuzundayken, St. Petersburg’daki Angleter Oteli’nin 5 numaralı odasında ardında yarım kalmış şiirler ve özlemler bırakarak hayatına son verdi. ______ 🖋 Eray Akçay, 12.07.2025 📍Dom Knigi, St. Petersburg/Rusya


St. Petersburg’a gelecek olanlara küçük bir tavsiye.🤭 — St. Petersburg’un en eski metro hattı SSCB zamanında 1941’de yapılmaya başlanan “Kızıl/Kırmızı Hat”tır. Bu hat üzerindeki istasyonların yolcu bekleme salonlarının her biri adeta sanat eseri niteliğindedir. 👇🏻
Kanlı Kilise ve Çeburaşka ☺️ Birisi St. Petersburg’un tarihî simgelerinden, öbürü ise Sovyetler döneminin kült çizgifilmlerinden.
St. Petersburg’a gelen tanıdıklardan en çok duyduğum iki soru “Ermitaj Müzesi’ne kaç saat/gün ayırayım?” ve “Neyi görmeden dönmeyeyim?” oluyor. Evvela şunu belirtmekte fayda var ki Ermitaj ev sahipliği yaptığı yaklaşık “3 Milyon” eser ile dünyanın en zengin müzelerinden birisi.👇🏻
Herkesin kendine göre bir temmuzu var! ☺️ St. Petersburg’da hava sıcaklığı şu an +14 derece. Hissedilen ise +11 derece. 🤭

“Rus Tarihi” dergisi bu ayki sayısında kapağına Rusya İmparatoru I. Aleksandr (1801-1825)‘ı taşıyarak sormuş: “Zayıf bir hükümdar mı; yoksa süpergücün yaratıcısı mı?”

Rusça Kelimelerde Bugün: — Бабочка/Baboçka = Kelebek, Papyon. 📎 Dilimizdeki “papyon” kelimesi köken olarak Latince “kelebek” manasına gelen “papilio”ya dayanmaktadır. Bu kelime, Fransızcada da anlamını koruyarak “papillon” halini almış ve Türkçeye bu haliyle aktarılmıştır.
“Yaklaşık 25 yıl önce [1883’de] et yemeyi bıraktım, etli yemekleri tüketmeyi bıraktığımda hiçbir güçsüzlük belirtisi, en ufak bir yoksunluk ya da et yeme arzusu hissetmedim. Benim yaşımdaki insanlara (ortalama bir insana) kıyasla kendimi daha güçlü ve sağlıklı hissediyorum…👇🏻
Bizler bu uyuyan güzele “yirmilik diş” veya “yirmi yaş dişi” diyoruz. Ruslar ise “зуб мудрости/zub mudrosti” yani “bilgelik dişi” diyor ki Batı’da (İng., Fr., Alm., vb.) da Rusçadaki gibi adlandırılıyor. Diğer Türk dillerinde de “akıl dişi” şeklindeki kullanım oldukça yaygın.
Rusların Batıl İnanışlarında Bugün: 📌 EVDEN ÇIKARKEN GERİDE BİR ŞEY UNUTMAK! 📎 Ruslar, evden çıktıktan sonra unutulan bir eşya için eve geri girmeyi uğursuzluk sayarlar. Bu sebeple eve hemen geri girildiyse unutulan eşya alınır alınmaz aynaya bakılır ve 👇🏻